بررسی طرحواره های تصوری جانسون(1987) در چارچوب نظریه معناشناسی شناختی در پاره ای از اشعار نوجوانان (گروه سنی د و ه ) و مطابقت آن با نظریه رشد شناختی ژان پیاژه ( 1973)

چکیده: امروزه توجه زبان شنان شناختی به رابطه ی نزدیک تجربه، زبان و شناخت توانسته زمینه مناسب برای تحلیل های ادبی از نقطه نظر شناختی فراهم کند. با توجه به اهمیت رشد شناختی در دوران کودکی و نوجوانی، در این پژوهش عملکرد طرحواره های تصوری جانسون (1987) در قالب معنی شناسی شناختی و میزان کاربرد آنها در پاره ای از اشعار نوجوانان گروه های سنی" د" و "ه"، و همچنین مطابقت آن ها با مراحل رشد شناختی نوجوانان در این گروه های سنی که پیاژه ( 1973) معرفی کرده است، مورد بررسی قرار گرفته است. روش انجام دادن این پژوهش توصیفی _ تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات آن به صورت کتابخانه ای است. پژوهشگر پس از انتخاب دو هزار بیت از سی و یک کتاب شعر نوجوانان که بین سال های 1390-1370، منتشر یا تجدید چاپ شده اند، آنها را به دقت بررسی و فراوانی و درصد کاربرد هر کدام از طرحواره ها را مشخص کرده است و به تحلیل طرحواره های استخراج شده و مطابقت آنها با نظریه ژان پیاژه (1973) پرداخته است. یافته های پژوهش نشان می دهند که تعداد طرحواره های استخراج شده از پیکره نسبت به کل ابیات (2000)، درصد قابل توجهی (83 %) را نشان می دهند. علاوه بر این بررسی طرحواره های استخراج شده با توجه به نظریه پیاژه (1973) نشان داد که شاعران منتخب برای رشد خلاقیت و تفکر انتزاعی، جاندارپنداری مفاهیم انتزاعی، اندیشیدن درباره ی فرضیات و ایده های ذهنی، کاربرد مفاهیم عدد، طول، مایع، ماده، سطح، توده و وزن درباره ی امور انتزاعی که از ویژگی های خاص دوره ی نوجوانی است با استفاده از طرحواره های تصوری اشعاری متناسب با ویژگی های فکری این مقطع سنی سروده اند. همچنین فراوانی بالای طرحواره هایی مانند توانایی و اعضای بدن نسبت به سایر طرحواره ها در اشعاری مربوط به این گروه سنی، تمایل شاعران را به سرودن اشعاری که جاندارپنداری و شخصیت بخشی به مفاهیم انتزاعی را در نوجوانان تقویت کند، نشان می دهد. نامحدود بودن تعداد طرحواره ها و همپوشانی بعضی از طرحواره ها از دیگر یافته های این پژوهش است. علاوه بر آن مشخص شد بیشتر طرحواره ها به تجاربی که از حس بینایی و لامسه مشتق می شوند، مربوطند.